Kneedmachines voor het kneden van brooddeeg

Wanneer je brood wil bakken, kom je er (haast) niet onderuit om het deeg te kneden. Wanneer je het brooddeeg niet met de hand wil kneden zal je gebruik moeten maken van een kneder. De vraag is wat voor type kneders bestaan er en waar moet je op letten als je een kneedmachine gaat kopen?

Let op: dit artikel reflecteert onze mening

In dit artikel beschrijven wij onze ervaringen en meningen over de verschillende kneders. Die zijn gebaseerd op ervaringen in een een periode van meer dan dertig jaar broodbakken. Realiseer dat we niet af en toe een broodje bakken maar iedere dag. Dus een kneedmachine die na een paar jaar de geest geeft of zelfs binnen tien keer gebruik (echt), daar kunnen we niet positief over zijn.

Op basis van die ervaringen hebben wij een mening gevormd. Die is altijd subjectief en jouw (toekomstige) ervaringen kunnen mogelijk anders zijn. Wil je een kneder kopen ga dan zeker niet alleen af op onze mening, maar oriënteer je breed en probeer zoveel mogelijk ervaringen van anderen te vinden om zo je mening te vormen.

Kneders voor het kneden van brood

We willen benadrukken dat we in dit artikel kneedmachines tegen het licht houden vanwege één taak: het kneden van deeg voor een brood. Als wij niet enthousiast zijn over een bepaald type machine dan is dat in het kader van kneden van deeg. Het kan dus best zijn dat diezelfde machine uitstekend voldoet voor het uitvoeren van andere taken zoals roomkloppen, beslag maken of andere taken, maar daar gaat het niet om in dit artikel.

Wat voor type kneders bestaan er?

Hieronder een lijst van de verschillende namen type kneders die kan tegenkomen wanneer je op zoek bent naar een kneder of kneedmachine.

• handmixer
• keukenmixer
• foodprocesser
• keukenmachine
• keukenrobot
• standmixer
• planetaire mixer (planeetmixer)
• Bosch MUM6N21
• Ankarsrum Assistent
• spiraalkneder
• broodbakmachine (als kneder)

Bovenstaande type kneders zijn te koop van diverse fabrikanten en die hebben weer vele modellen waar je uit kan kiezen. Als je een kneder wil kopen kan je dus kiezen uit honderden modellen. Je zal door de bomen het bos niet meer zien. Het lijkt dus erg lastig een deegkneder uit te zoeken. Helaas ligt het totaal anders. Spijtig genoeg valt er naar onze mening vrijwel niets te kiezen omdat de meeste machines niet (zo) geschikt zijn voor het kneden van deeg. Dat doen we hieronder uit de doeken.

Samenvatting en overwegingen

Wil je deeg kneden voor het bereiden van een brood, dan volstaat in principe iedere kneder. Daarmee bedoelen we, met iedere kneder kan je een behoorlijk deeg kneden. De voornaamste verschillen, die wij belangrijk vinden, zitten vooral in de duurzaamheid en het gemak. Duurzaamheid: hoelang gaat de kneder mee? Gemak: in hoeverre kan je alle ingrediënten er in gooien, de kneder aanzetten en weglopen? Secundair spelen ook andere zaken mee zoals prijs, omvang, geluid en gewicht.

Op basis van onze ervaring blijven helaas maar twee type kneders over die prettig in gebruik zijn. Voor de doorsnee thuisbakker lijkt een broodbakmachine (BBM) die als kneder gebruikt wordt een aantrekkelijke keus. Hij is goedkoop, licht, maakt weinig geluid en is relatief klein waardoor je hem steeds even uit een keukenkastje kan halen zonder dat je dit opbreekt. Ook is hij stabiel en "loopt" niet van het aanrecht tijdens het kneden.

Voor thuisbakkers die dagelijks één of meerdere degen maken en helemaal als je deeg maakt met vulling zoals voor rozijnenbrood, is de spiraalkneder ideaal. Als je de kneder (semi) professioneel gaat gebruiken dan is er maar één juiste keuze, de spiraalkneder. De spiraalkneder is echt heerlijk in gebruik, maakt weinig herrie, kneedt als de beste, maar is zéér duur, zéér groot, zéér zwaar en misstaat op het aanrecht (joh wat heb jij daar nou voor groot ding staan?).

Over alle andere typen kneders zijn wij, voor het kneden van brood, want dat is hier het criterium, niet zo enthousiast of zelfs helemaal niet. Denk hierbij aan keukenmachines met kneedhaken, planetaire mixers of de Ankarsrum Assistent.

Als we het nog eens over zouden mogen doen...

Als we onze kneedmachine-ervaringen achteraf bezien trekken we de volgende conclusie: twee keer hebben we voor de keuze gestaan om een spiraalkneder of een (iets) goedkopere kneder te kopen en hebben we destijds gekozen voor de goedkopere maar nog steeds dure planetaire mixer en daarna de Ankarsrum Assistent.

De planetaire mixer bleek achteraf op zich al geen goede keuze én deze was na een paar jaar al "op", versleten en kapot (na het kneden van circa duizend deegjes). Hiermee willen we niet zeggen dat de planetaire mixers van Kenwood, KitchenAid of andere merken slecht zijn (hoewel er ook veel goedkope rommel tussen zit), in tegendeel zelfs, je moet ze echter, vinden wij, niet gebruiken voor het kneden van brooddeeg, daar zijn ze stomweg niet voor ontworpen.

We hadden gehoopt dat de Ankarsrum Assistent wel het kneedplezier zou brengen, maar helaas bleek ook dat een teleurstelling. We hadden dus beter meteen wat meer geld uit kunnen geven door een spiraalkneder te kopen. Dat was uiteindelijk een stuk goedkoper geweest en hadden wij veel meer en langer "kneedplezier" gehad.

Probleem is echter dat je in het begin van je "thuisbakkerscarrière" niet zeker weet of het een korte bevlieging is of dat je tien jaar of langer iedere dag broden zal bakken.

Vele zullen hun neus ophalen (of niet denken aan) bij het idee om een BBM als kneedmachine te gebruiken (en alleen dat), maar laat ons heel duidelijk zijn, met een BBM kan je uitstekende (normale) degen kneden, echt niets mis mee. Heel eerlijk, als je brood bakt zonder vulling (zoals rozijnen, zaden of stukjes suiker) dan kunnen we eigenlijk geen goed argument verzinnen om de hoge kosten van een spiraalmixer te verdedigen.

Hooguit is onze ervaring dat een spiraalkneder duurzamer is dan een broodbakmachine. Als je gevuld brood wil maken, zoals rozijnenbrood, dan is een BBM geen goede keuze. De BBM kneed ze niet goed door het deeg en maakt de rozijnen kapot. Je kan je beter de rozijnen met de hand achteraf op de aanrecht in het deeg doorwerken.

Voeg ook nooit harde materialen toe aan je deeg zoals zaden, suikerbrokjes, harde zaden of noten wanneer je een BBM gebruikt. De antiaanbaklaag van het bakblik zal zienderogen slijten en waar blijft die laag? Inderdaad, dat zit in de je deeg. Dus even later in je lichaam. Dat lijkt ons niet gezond.

Als je na jaren kneden met een BBM er nog steeds plezier in hebt kan je een meer gefundeerde keuze maken of het financieel loont om een spiraalkneder te kopen. Maar verkijk je er niet op, je moet daar ook nog eens de ruimte voor hebben want een spiraalkneder is echt een groot ding en is haast niet te tillen ook al koop je de kleinste uitvoering.

Handmixer

Een handmixer heeft ook kneedhaken. Denk nou niet dat het apparaat daarom ook geschikt is voor het kneden van brooddeeg. Echt niet. Dat is veel te zwaar voor zo'n lichte machine. Doe je het toch, dan kost het niet alleen jou veel moeite maar merk je ook dat de machine het helemaal niet leuk vindt. Je hoort hem kreunen en steunen, hij wordt heet, echt heet, en op een gegeven moment gaat hij zelfs "ruiken" waarbij je denkt "oops" gaat het wel goed met deze machine? Tuurlijk, ook wij hebben een handmixer van een respectabel merk geprobeerd (later nog eens van een ander merk) maar na een aantal keer gaan deze mixers gewoon kapot. Een handmixer is geschikt om slagroom te kloppen of beslag, maar een brooddeeg, nee, daar is hij niet voor gebouwd.

Ja, we schrijven in ons artikel "hoe bak ik mijn eerste brood" dat je een handmixer kan gebruiken, logisch want iemand die voor het eerst brood gaat bakken heeft natuurlijk nog geen goede kneder maar wel een handmixer, dus wat moet je? Maar we schrijven ook in dat artikel dat dit apparaat er niet voor geschikt is.

Keukenmixer met draaiende kom

Als je wel eens een filmpje hebt gezien van een professionele bakker die een deeg kneed, dan zal je zien dat het deeg in een kuip zit die langzaam ronddraait en een grote kneedhaak het deeg kneed. De keukenmixer met draaiende kom lijkt op het eerste oog wel zo'n grote kneder van de bakker maar dan in het klein.

Nou nee dus. Dit is gewoon een handmixer als hiervoor alleen moet die mixer ook nog eens een mixkom ronddraaien. De mixer is doorgaans exact dezelfde mixer als een losse handmixer en zoals je hiervoor hebt kunnen lezen, een handmixer is kansloos als duurzame kneder. Het ziet er leuk uit, dat wel, maar dat is ook het enige. Niet doen.

Foodprocessor

Een foodprocessor is feitelijk bedoeld voor het hakken, raspen en snijden van groenten en fruit. Er zit meestal ook een kunststof hulpstuk bij, dat lijkt op een asje met twee kunststof vleugeltjes (de tweede van links op de foto), waarmee je deeg kan kneden, maar die draait naar onze mening veel te snel rond.

We hebben in al die jaren nog nooit in een artikel gelezen of een serieuze thuisbakker gesproken die zo'n machine als kneder gebruikt. Dat zegt al veel. Natuurlijk kan je ook daar een deeg mee maken, en natuurlijk kan je met een step ook op vakantie naar Frankrijk. Het mag duidelijk zijn, onze keuze is het niet.

Keukenmachine

Als je filmpjes bekijkt van keukenmachines die brooddeeg kneden, dan zie je dat deze apparaten het erg moeilijk hebben als ze deeg kneden. De "kop" waarin de deeghaken zitten, zie je steeds naar links en naar rechts bewegen (vanwege speling in de kop van de machine), daar staan enorm grote krachten op, dat kan niet goed zijn. Je ziet die machines steunen en kreunen, maar het werkt wel. Overigens, keukenmixers zijn feitelijk ook planetaire mixers allen wat compacter van vorm en doorgaans wat lichter van bouw.

Een keukenmachine is al veel beter dan een handmixer als je een deeg wil kneden. Hij zal wat langer meegaan dan een mixer, maar korter dan je hoopt (als je er dagelijks deeg mee kneed). Dit type machine is feitelijk gemaakt voor room kloppen, beslag mixen en dat soort lichte werkzaamheden. Maar iedere dag een brooddeeg kneden, dat is te veel gevraagd. Mocht je toch een keukenmixer willen kopen en deze af en toe willen gebruiken als kneder voor brood, koop dan een van de "zwaarste" modellen, die bieden (hopelijk) de kans op het langste leven.

Keukenrobot

Een keukenrobot is een andere benaming van een keukenmachine en feitelijk is het een planetaire mixer.

Standmixer

Een standmixer is een andere naam voor een keukenrobot of keukenmachine maar het is feitelijk een planetaire mixer.

Planetaire mixer

Ooit hebben wij flink veel geld uitgegeven en een "A merk" planetaire mixer gekocht (we noemen expres geen naam, want geloof ons, als we het van een ander merk hadden gekocht was de ervaring hetzelfde geweest). Het betrof een zeer degelijke en zwaar gebouwde machine en met een krachtige motor. Het toerental konden we regelen, dat is handig, je begint eerst heel voorzichtig met mengen anders stuift het teveel. Na een minuut of drie kan je hem wat sneller zetten.

Deze kneder, ondanks dat hij als een tank is gebouwd, echt heel degelijk aanvoelt en ook flink zwaar is, heeft na een jaar of drie het loodje gelegd. Daarnaast kwam er ook (een klein beetje maar zichtbaar) heel fijn metaalslijpsel vrij. Dat viel op het "schoteltje" dat boven kneedhaak zit en was duidelijk zichtbaar, mogelijk komt dat slijpsel ook in het deeg en en dat is geen prettige gedachte.

Een planetaire mixer, ook die dus van de bekende merken als Kenwood en KitchenAid, heeft bij het kneden van brooddeeg, een paar grote nadelen.

Ten eerste maakt zo'n mixer erg veel herrie, te veel herrie vinden we. Ten tweede is de snelheid waarmee gekneed wordt eigenlijk te hoog en wordt het deeg van de ene naar de andere kant van de kom "gesmeten". De deegbol/klomp bevindt zich steeds aan één zijde van de kom en die plek verplaatst zich steeds. Daardoor staat een planetaire mixer altijd heen en weer te wiebelen en vrijwel alle machines zullen daarom gaan "lopen" op het aanrecht.

Ga maar eens filmpjes kijken van planetaire mixers waarbij brooddeeg gekneed wordt. Het zal je opvallen dat vrijwel alle bezitters, die met trots hun nieuwe aankoop tonen, de machine met één hand (aan de bovenkant) vasthouden (want anders gaat hij lopen of teveel bewegen). Alleen dat al zegt genoeg. Je kan dus nóóit weglopen als een planetaire mixer je deeg staat te kneden. De schade is niet te overzien als je kneder van het aanrecht loopt en op de tegelvloer valt.

Daarnaast, hoewel het deeg in een planetaire mixer goed gekneed wordt, vraagt de kneder tijdens het kneden je aandacht. Het deeg kruipt vaak "omhoog" en dat moet je dan weer terugduwen. Voor bepaalde planetaire mixers is er van een derde partij een "verbeterde kneedhaak" te koop die het deeg wel laag in de kom houdt, maar zo'n haak is flink aan de prijs.

Het meel of bloem vliegt, hoe voorzichtig je ook bent, een beetje uit de kom en moet je weer opruimen. En zoals we al schreven, je moet de hele kneedtijd bij de machine blijven om deze vast te houden of op zijn minst in de gaten te houden dat deze niet over het aanrecht loopt. Daarnaast moet je ook het kneedproces in de gaten te houden / bijsturen.

Feitelijk, maar dat weten we nu pas achteraf, is een planetaire mixer niet écht bedoeld/gemaakt voor het kneden van deeg. Het primaire gebruik ligt in patisseriewerk. Room kloppen, eiwit kloppen, lichte deegjes voor een taart, dat soort dingen. Dat dit soort machines ook redelijk te gebruiken zijn voor het -af en toe- kneden van een zwaar deeg is mooi meegenomen, maar daarin blinken ze zeker niet uit. De krachten die dan op zo'n machine komen te staan zijn zeer groot wat niet bevorderlijk is voor de levensduur.

Als brooddeeg kneden de primaire taak is die je voor ogen hebt, dan is een planetaire mixer -naar onze mening- geen goede keuze.

Bosch MUM6N21

Met deze machine hebben we geen persoonlijke ervaring. Wat er over schrijven is gebaseerd op ervaringen die we gelezen hebben van anderen en wat we zelf gezien hebben op YT filmpjes. Formeel heet dit een keukenmachine, maar de werking is anders dan de andere keukenmachines. Je kan nog veel meer met deze machine doen zoals room kloppen, maar we concentreren ons op het deegkneedgedeelte.

Bij de meeste keukenmachines wordt de kneedhaak van bovenaf aangedreven en wordt de kop waaraan de kneedhaak geklikt is met een scharnierende beweging in de kom geplaatst. De kneedkom heeft een "normale" vorm net zoals iedere kom.

Bij deze machine heeft de kom veel weg van een tulbandvorm. In het midden steekt een as van onder naar boven, door de kom heen. Eerst laat je de kunststof deegverdeler over de as zakken. Daarna plaats je de kneedhaak over de centrale as en zet je vast met een kleine draaibeweging. Het deeg wordt gekneed door de ronddraaiende beweging van de kneedhaken.

De kom is met een kleine draaibeweging (bajonetsluiting) eenvoudig te verwijderen.

Wat vooral opvalt bij deze kneder dat je degen met een flink zwaar gewicht kan kneden en dat onderscheidt hem van de andere keukenmachines.

De meeste keukenmachines hebben al moeite met deeg gemaakt van 500-600 gram bloem, volgens de fabrikant kan je met deze machine tot 2000 gram bloem gaan. Dat levert een deeg op voor bijvoorbeeld vier witte broden.

Dit voordeel lijkt ook gelijk zijn zwakke kant te zijn, de machine lijkt niet gemaakt te zijn om kleine deegjes met zeg 500 gram bloem te kneden. Zulke kleine deegjes worden niet goed gekneed, het deeg "draait rondjes" zonder goed tussen de wand van de kneedkom en de kneedhaken gekneed te worden. Het kneden werkt goed met 1000 gram bloem/meel of meer.

Op het moment van schrijven wordt deze machine maar bij twee bedrijven aangeboden in Nederland: Otto en Conrad.

Ankarsrum Assistent

De Ankarsrum Assistent ziet er uit als een degelijk apparaat. Vertrouwenwekkend is dat hij sinds 1940 al gemaakt wordt en is sindsdien niet heel wezenlijk is gewijzigd. De motor heeft een vermogen van 800 watt en tijdens gebruik hebben we niet de indruk dat deze machine moeite heeft met een deegje voor een brood. Het voelt allemaal heel robuust aan.

Deze mixer/kneder is met geen andere type kneder te vergelijken. Bij de meeste kneders draait een spiraal-achtige deeghaak rond en staat de kneedkom stil. Bij de Arkarsrum Assistent is het net andersom. Heel apart. De kneedkom, die je eenvoudig van de machine kan aftillen (maar ondanks dat toch enorm vast zit tijdens het kneden), draait rustig rond en de kneedhaak of kneedrol staat stil. Heel apart en grappig te zien.

Aan de voorkant zitten twee draaiknoppen, één voor de snelheid waarmee de kneedkom ronddraait en de ander is een mechanische tijdklok die, als de tijd er op zit, de machine uitzet.

Ook deze machine is al jaren in ons bezit. Hij heeft een deeghaak en een deegroller (afhankelijk van het type deeg werkt één van de twee het best). Beiden hebben we getest. We hebben oprecht veel moeite gedaan en dit wekenlang volgehouden om de machine onder de knie te krijgen. En we hebben het volgehouden, logisch dit apparaat is zéér duur dus die zet je niet snel aan de kant. Maar helaas, we zijn er niet gelukkig mee.

Als eerste, de werkwijze is anders dan bij alle andere kneedmachines. Normaal doe je alle ingrediënten in één keer in je kneedkom en start je de machine. Onze ervaring, en van vele anderen op het internet, is dat je met deze machine het best een deeg kan kneden door eerst al het water/vocht uit het recept in de kom doen, daarna zet je hem aan en dan voeg je beetje bij beetje de droge stoffen toe. Op een andere manier gaat het niet echt goed. Starten met alle ingrediënten in de kom kan wel, maar kost dan nog veel meer moeite voordat je een goed resultaat hebt.

Deze machine vereist dus dat je tijdens het grootste gedeelte van de kneedtijd aandacht moet besteden aan dit apparaat. En dat is wat we juist niet willen. We willen bij voorkeur de ingrediënten in de kneedkom doen, aan zetten en dan weglopen. De kneedmachine moet het werk doen. We zijn bereid om na een paar minuten pOolshoogte te nemen en een kleine ingreep te doen, maar dat is het dan wel. Maar dat gaat dus niet met dit apparaat.

Deze machine heeft een voorkeur voor de wat nattere degen (werkt hij prettiger), maar deeg voor een brood heeft een lagere hydratatie en dat is duidelijk niet zijn favoriet. De motor is krachtig genoeg en mechanisch voelt het erg goed en degelijk aan, maar het kneden van brooddeeg gaat met dit apparaat niet echt goed. Je moet het dan te veel begeleiden en de kneedtijd is flink langer dan bij andere kneders. Werken met de kneedhaak bevalt ons maar matig. Hoewel de specificaties beschrijven dat hij 5 kilo deeg aan kan, hadden wij al bij 900 gram deeg dat het deeg regelmatig tegen de bovenkant van de kneedhaakhouder aan kroop (en dat moet je dan weer later schoonmaken).

We dachten dat het kneden met de Ankarsrum heel eenvoudig zou zijn en weinig aandacht nodig heeft, maar helaas, zo werkt het niet. Na een stuk of vijftig deegjes te hebben gedraaid, hebben we de machine maar weer in de doos gedaan en staat hij in de kast zielig te zijn.

Spiraalkneder

Als je al zolang en zoveel brood bakt, wil je gewoon een goede kneder die voor ieder brooddeeg, dus ook met vulling, inzetbaar is. UiteindeliJk blijft er dan maar één type kneder over, de spiraalkneder. Beroepsbakker gebruiken ook spiraalkneders, maar dan uiteraard met een grotere kuip om in één keer veel deeg te kneden.

Bakkers kiezen niet voor niets voor een spiraalkneder. Het is de enige machine die echt gemaakt en geschikt is voor het kneden van brooddeeg. Een beperkt aantal bakkers gebruiken ook varianten op de spiraalkneder zoals de Artofex, de Diosna of dubbelkonuskneder, maar die zijn niet in een thuisbakkersversie beschikbaar dus laten we die hier buiten beschouwing.

Bij de spiraalkneder draait de kom rustig rond en draait een spiraal in de kom rond die het deeg naar beneden drukt. Je ziet gewoon dat hij het deeg goed kneed. Hij is echt voor die taak ontworpen. Ook makkelijk in gebruik, je kiept alle ingrediënten er in en je hebt er eigenlijk geen omkijken meer na. Hij staat als een huis en maakt weinig geluid.

Helaas is het niet alles goud wat er blinkt. Een spiraalkneder (voor de thuisbakker) is flink duur tot zelfs zeer duur. Daarnaast is hij enorm zwaar, 25 kilo of meer is gangbaar. Je zal hem dus een vaste plek moeten geven want "even de spiraalkneder uit het kastje pakken" is er niet bij. Spiraalkneders voor thuisbakkers worden doorgaans geleverd op een (mini) pallet, dat zegt voldoende. Daarnaast zijn de afmetingen behoorlijk, eigenlijk te groot voor een aanrecht. Daarnaast vinden wij hem lomp, geen sieraad voor je keuken.

Een spiraalkneder (een kleine versie voor thuisbakkers) heeft wellicht een onverwachte beperking, hij is niet in staat om zeer kleine deegjes te kneden. De grens ligt bij circa 900 gram deeg daaronder wordt het lastig voor de meeste modellen.

Realiseer dat een spiraalkneder onderhoud en service vereist. Deze machine is zo groot en zwaar dat je hem niet even makkelijk opstuurt als hij defect is of onderhoud nodig heeft. Het is dus belangrijk om de oorspronkelijke verpakking goed te bewaren.

In het artikel over spiraalkneders kan je lezen wat onze ervaringen zijn met een spiraalkneder en hoewel we er enorm gelukkig mee zijn hebben we ook een paar vervelende problemen gehad die overigens allemaal zijn opgelost.

Broodbakmachine als kneder

Niet iedere thuisbakker zal op het idee komen om een broodbakmachine (BBM) te kopen als kneder. Wij destijds ook niet. Toen wij onze eerste BBM kochten, er zijn er daarna nog een stuk of tien gevolgd, viel ons één ding op en dat was dat het deeg zo gemakkelijk en goed gekneed wordt. Over de bakkwaliteiten waren we -in zijn algemeenheid- wat minder te spreken.

Juist vanwege de niet zo goede bakkwaliteit kwamen we op het idee om de het bakje waarin het deeg gekneed wordt en waarin het deeg rijst, vlak voordat de BBM overgaat tot bakken, uit de machine te halen en in de oven te plaatsen en het daar af te laten bakken.

Dat bakken in de oven beviel ons goed, en de stap om het deeg niet in het BBM bakje te laten zitten maar even op de aanrecht te vormen en in een normaal broodblik te doen en dat in de oven te plaatsen was snel gemaakt.

Jarenlang hebben we brood gebakken waarbij we de BBM als kneder gebruikten én als rijskast voor de eerste rijs. We laten de BBM het deeg kneden, laten het daarna in de machine zitten tot het einde van de eerste rijs. Daarna halen we het deeg er uit en vormen we het deeg op de aanrecht en krijgt het deeg (meestal in een bakblik) een narijs in de oven, die we als rijskast gebruiken. En direct daarna, terwijl het deeg in de oven blijft staan (je leest het goed), zetten we de oven aan en stellen de baktemperatuur in. Dat is wat wij noemen brood bakken met een "koude start" en dat werkt enorm goed.

Alle broden uit de grote meel- en bloemtest zijn op deze wijze gebakken (hoewel we toen al beschikten over een spiraalkneder maar bewust gekozen hebben voor een test met eenvoudige middelen, waardoor deze tests op andere plaatsen reproduceerbaar en controleerbaar zijn).

Dus de BBM wordt als kneder en voor de eerste rijs gebruikt, daarna het deeg opmaken op het aanrecht, de narijs en het bakken vindt plaats in de oven. We kunnen deze werkwijze van harte aanbevelen aan iedere thuisbakker.

Hét grote voordeel van een broodbakmachine (BBM) is dat je alle ingrediënten er in één keer in kan doen, je start het kneedprogramma ("teig" of "dough") en je hebt er haast geen omkijken meer naar. We nemen na een paar minuten even poolshoogte omdat er soms wat stukjes deeg bovenin het bakje blijven hangen of dat in de hoekjes van het bakje het meel niet helemaal goed is opgenomen, maar eigenlijk is dat niet noodzakelijk, tenzij je zo precies bent als ons.

Een ander voordeel is dat de BBM weinig geluid maakt tijdens het kneden. Daarnaast is hij stabiel en "loopt" niet over het aanrecht. Hij is ook wat kleiner dan een planetaire mixer waardoor je de BBM makkelijk in een keukenkastje zet, mede omdat hij niet erg zwaar is.

Nadelen heeft een BBM als kneder ook. De belangrijkste is dat hij niet duurzaam is. Uit ervaring met circa tien machines kunnen we stellen dat de meeste BBM's na een jaar dagelijks deegjes kneden te maken krijgen met meestal een vastlopend kneedasje, maar we hebben ook meegemaakt dat de motor uitviel.

Het kneedasje wordt van onderaf aangedreven en in het bakblik zet je er een kneedhaakje op. Dat asje zit in een glijlager en op een gegeven moment is het asje vrijwel niet meer met de hand te draaien en de machine hoor je ook moeite hebben of is zelfs niet meer in staat het asje rond te draaien.

De oplossing die bij ons werkt: zet het bakblikje in de machine maar zonder het kneedhaakje. Laat ruim olie op het asje vallen, om het asje moet een plasje olie staan. Wij gebruikten raapzaadolie maar andere oliesoorten zoals olijfolie werken ook. Zet vervolgens de machine op de kneedstand. De olie zal langzaam langs het asje in de glijlager zakken en zal na een paar minuten veel soepeler ronddraaien. Als na enige tijd de olie "van het asje wegloopt" duw dan de olie weer terug rond het asje waardoor het asje opnieuw "in een plasje olie draait".

Deze tip voorkomt, in de meeste gevallen, dat je een nieuw bakje moet kopen. Wij kennen één uitzondering hierop en dat zijn de BBM's van Panasonic. Het valt ons op dat die machines het veel langer uithouden, jaren lang.

Denk niet dat iedere BBM ideaal is als kneder, maar onze ervaringen zijn gemiddeld gesproken zeer positief maar bij sommige modellen moet je het net even anders aanpakken dan je verwacht. In een apart artikel (wat nu nog niet klaar is, maar de link naar dat artikel verschijnt hier zodra deze beschikbaar is) gaan we daar op in.

Resumé

Ben je een beginnende thuisbakker, en je zoekt een goede kneder, overweeg dan serieus een broodbakmachine die je alleen als kneder gebruikt (en voor de eerste rijs). Je kan in de aanbieding bij Aldi of Lidl voor 50 euro zo'n machine kopen (de BBM op de foto is zo'n 50 euro kostend apparaat). Je kan ook op marktplaats en tweedehands BBM vaak voor 20 of 25 euro kopen die doorgaans nauwelijks is gebruikt.

Denk je dat je echt heel serieus bent met broodbakken en "iets" duurders wilt kopen, dan kunnen wij maar één type aanbevelen, een spiraalkneder. Maar bedenk van te voren wel hoe groot zo'n machine is en waar je hem wil neerzetten.