Test precisie weegschalen

Op zoek naar een kleine precisie weegschaal? We hebben vijf mini weegschalen getest. Het positieve nieuws is dat ze allemaal redelijk nauwkeurig (voor hun prijs) zijn, maar dat het plezier in gebruik sterk verschilt. Lees onze ervaringen met deze precisie weegschalen in onderstaand artikel.

Update 20231223

Hoewel het een beetje vreemde eend in de bijt is, wilde je we toch melden dat we sinds een jaar of twee (ook) een weegschaal gebruiken die primair bedoeld is voor barista's (espresso maken). Die weegschaal heeft namelijk ook een timerfunctie die (beginnende) barista's op prijs stellen.

Deze weegschaal zit technisch en fysiek tussen de keukenweegschaal en een precisieweegschaal in. Waarom we deze weegschaal hier noemen komt omdat de weegschaal, en dat is ongebruikelijk bij dit soort grotere weegschalen, een resolutie heeft van 0,1 gram. Daardoor is hij óók goed bruikbaar voor het wegen van zout en gist. Daarnaast is het display zeer helder en gaan de batterijen (bij ons oplaadbaar 3x type AAA, kleine penlight) opvallend lang mee. Niet alleen kan hij kleine gewichten meten, maar ook vrij grote, namelijk tot 3000 gram. Hij is dus goed bruikbaar in de keuken en voor het wegen van alle ingrediënten bij broodbereiding. Het enige nadeel is dat het weegplateau, met de afmetingen 13x12 cm, niet heel groot is. Bij een "grote" keukenweegschaal is dat 17x17 cm.

Voor diegene die niet twee weegschalen willen kopen, een normale keukenweegschaal en een precisieweegschaal, lijkt dit een mooi alternatief. Meet wel voor je gaat bestellen of de onderkant van je meng/kneedkom op het weegplateau past.

Let ook op tijdens het bestellen. Bij een hele bekende webshop "van ons allemaal" zijn deze weegschalen te koop bij verschillende leveranciers. Op het moment van schrijven was de goedkoopste 17 euro en de duurste 35 euro terwijl het (naar onze mening) om precies hetzelfde product gaat.

Bovenop ligt een, los, rubber matje, dat je onder de kraan kan schoonmaken. Maar je kan hem natuurlijk ook zonder gebruiken. De tiptoetsen werken erg prettig. Al met al een favoriet bij ons bij gewichten vanaf circa 1 gram.

Ook voor dit model geldt: het heeft geen merk of artikelnummer. Zoek, bijvoorbeeld bij een grote bekende webshop "van ons allemaal", op "barista weegschaal" en je zal hem zeer waarschijnlijk kunnen vinden.

Over resolutie en meetbereik

Model 1 heeft een resolutie van 0,1 gram de andere modellen een resolutie van 0,01 gram. Het maximaal te wegen gewicht, het meetbereik, is van de modellen 1 t/m 5: 500 gram, 50 gram, 100 gram, 200 gram en 300 gram (zie info over het meetbereik).

Wat is de beste kleine precisie weegschaal?

Wij vinden de modellen 3, 4 en 5 de beste uit deze test. Met model 3 hebben we meer dan twee jaar met plezier gewogen maar toen we (later) in bezit kwamen van model 4 werd dit onze favoriet. Model 5 is onze tweede keus en model 3 onze derde keus.

Model 5 heeft wel een lekker groot weegplateau maar heeft een kleiner display en een minder sterke achtergrondverlichting. Bij model 3 steekt het display en de knoppen uit boven het weegplateau wat iets minder prettig is als je er een dekseltje op wil leggen om het weegplateau te vergroten, daarnaast is het display iets kleiner en minder goed afleesbaar dan model 4, tevens laat het deksel van het batterijcompartiment wel eens los.

Nauwkeurig wegen doen alle modellen goed. Maar hoe prettig ze in gebruik zijn verschilt. Op dat punt ontlopen de modellen 3, 4 en 5 elkaar nauwelijks. Model 1 vinden we waardeloos, model 2 is "bruikbaar" maar doet duidelijk onder voor de modellen 3, 4 en 5.

Hoe nauwkeurig zijn de weegschalen?

We hebben veel ervaring met precisie meetinstrumenten en kalibreren, en weten daarom waarop we moeten letten tijdens het beoordelen en testen van een meetinstrument. We waren in zijn algemeenheid verrast hoe, relatief, nauwkeurig al deze weegschalen zijn. Natuurlijk hebben ze afwijkingen (zie noot) maar die zijn, zeker in relatie tot hun prijs, zeer beperkt. Je krijgt heel veel waar voor weinig geld.

Over de meetnauwkeurigheid hoef je bij dit soort weegschalen, zo is onze ervaring na het testen van vijf verschillende weegschalen, totaal geen zorgen te maken. De testresultaten vinden wij bewonderingswaardig goed. Natuurlijk zijn de procentuele afwijkingen met kleine gewichten (t.o.v. het meetbereik) relatief groot, maar de absolute afwijking blijft klein. Dat is héél normaal en logisch, en op de keeper beschouwd vinden we het prachtige resultaten. In extreme gevallen was dit 4% bij het wegen van 1 gram (1 gram werd dan gemeten als 0,96 gram), maar vaak was het beter. Bij gewichten vanaf 5 gram was de procentuele afwijking zéér klein, meestal kleiner dan 0,3% (20 gram werd dan soms gewogen als 20,06 gram).

Omdat een thuisbakker dit type weegschaal meestal zal gebruiken voor het wegen van broodverbeteraar, gist en zout, dat zich laat vertalen naar gewichten tussen 2,5 en 10 gram, mag je van dit soort weegschalen een afwijking verwachten van zo'n 1% aflopend tot 0,3% en dat is ruimschoots voldoende. Want of je 9 gram of 9,03 gram zout gebruikt in je brood zal je niet merken.

Temperatuur gevoeligheid

We hebben er niet specifiek onderzoek naar gedaan, maar we hebben in de praktijk gemerkt dat temperatuur (ook) op deze weegschalen invloed heeft (en de nauwkeurigheid afneemt). Plaats dus geen object van bijvoorbeeld 50 °C (voor iets langere tijd) op de weegschaal. Ook zouden we, met deze kennis, terughoudend zijn om een (langdurige) precisie weging uit te voeren met een flink warmere ondergrond. Denk hierbij aan een aanrecht op de plaats waar net de vaatwasser een uur heeft staan draaien, dan is het aanrecht flink warm. Advies: gebruik een koeler gedeelte.

Weegplateau

Afhankelijk van je toepassing zal de grootte van het weegplateau je wel/niet interesseren. Wij vinden dit voor ons gebruik als thuisbakker wel belangrijk. Hoe groter het oppervlak is, hoe prettiger. De oppervlak van model 1 is het kleinst, gevolgd door model 2. Model 3 en 4 zijn grofweg gelijk en model 5 is lekker groot. Overigens zie je dat het weegplateau bij model 4 iets scheef (gedraaid) er op is geplakt maar dat heeft geen enkele invloed op de werking (waarschijnlijk een exemplarisch montagefoutje).

Het is fijn als je een schaaltje op het weegplateau kan plaatsen. Dat kan bij alle vijf modellen, de modellen 1 en 3 hebben wel een kleine beperking, het display aan de voorkant ligt wat hoger dan het weegplateau, dus een schaaltje kan alleen maar aan de achterzijde en zijkanten uitsteken.

We schrijven "een schaaltje" maar denk niet dat je hier een yoghurtschaaltje of zo op kan plaatsen. Die schaaltjes zijn (voor de meeste modellen) veel te zwaar en de weegschaal geeft aan dat hij zoveel niet kan wegen. Je zal dus om moeten zien naar een klein kunststof schaaltje. Je wilt namelijk dat als je bijvoorbeeld zout afweegt, dit niet tijdens het afwegen er af valt (het weegplateau is immers klein en glad) en nadien wil je het makkelijk het gewogen product in de kneedkom werpen.

Afwegen op het weegplateau zelf is dan niet prettig. Daarom gebruiken we een klein stukje aluminiumfolie of een klein kartonnetje (grofweg twee keer zo breed en even diep als de oppervlakte van model 4) die we op het weegplateau leggen en later het product eenvoudig kunnen overbrengen naar de kneedkom.

Voor ieder gebruik (want we bewaren dat in de keukenla) duwen het aluminium in het midden een beetje plat waardoor het stabiel op het weegplateau ligt en buigen de zijkanten een heel klein beetje omhoog (denk hierbij een de vorm van een klein schoteltje). Het voordeel van het aluminium folie is dat je heel makkelijk het gewogen ingrediënt "er af kan tikken", maar het kleine kartonnetje (het meet bij ons 12x8 cm) werkt ook erg goed.

Batterijen

Alle modellen hebben twee AAA-batterijen nodig. We hebben ze getest met Ni-Mh oplaadbare batterijen (zie noot). Die geven wat minder spanning af (1,2 Volt) dan de normale alkali batterijen (1,5 Volt) en daar kunnen sommige apparaten niet goed mee overweg. Alle modellen werkten echter goed met de Ni-Mh batterijen alleen merkten we dat model 2 soms moeilijk aan ging (je moet dan een paar keer op de aan knop drukken) als de oplaadbare batterijen wat leeg raakten, maar tot die tijd werkte hij vlekkeloos.

Batterijcompartiment

Het invoeren en verwijderen van de batterijen en het openen en sluiten van het batterijendekseltje was bij het model 1 heel lastig. Bij het openmaken moet je zoveel moeite doen (als het al lukt) dat menigeen al zal afhaken en hem in de vuilniszak zal gooien. Dit is haast niet te doen. Zo moeilijk hij opengaat, zo moeilijk gaat hij ook dicht. Model 2 is met een eenvoudige schuifbeweging open en dicht te maken, niets mis mee. Model 3 heeft een dekseltje met een klempalletje. Dat werkt prettig. We merkten wel dat het dekseltje en de batterijen van model 3 soms wat losraakten tijdens gebruik. Model 4 en 5 hebben een schuifdeksel die prettig werken.

Display

Hoewel niet gefotografeerd, maar het display van model 1 is (onder normale lichtcondities in de keuken) het slechts af te lezen. Model 2 heeft lekker grote cijfers maar in een omgeving met veel licht is het slecht afleesbaar. Model 3 heeft weliswaar de kleinste cijfers die ook nog eens zeer laag gepositioneerd zijn, je moet dus echt pal boven het display kijken, maar het display heeft een hoog contrast.

Het gewicht is zeer goed afleesbaar mede door een flinke hoeveelheid blauw licht dat uit het display komt, en ook bij veel omgevingslicht wordt het contract niet slechter. Model 4 is van deze vijf modellen duidelijk de winnaar, grote cijfers, de sterkste achtergrondverlichting en een goede positionering van de cijfers. Model 5 heeft wat kleinere cijfers en minder sterke achtergrondverlichting.

Model twee schakelt de achtergrondverlichting na een twee seconde uit en dan is het display alleen nog af te lezen als er licht op het display valt. Is het wat schemerig waar je moet meten dan zie je vrijwel niets. Zodra het gewicht echter wijzigt (even het weegplateau aanraken) springt de verlichting weer even aan. De andere modellen vertonen dit, vervelende, gedrag niet.

Onderstaande foto's geven een iets vertekend beeld van de displays. We hebben namelijk een truc moeten uithalen om de blauwe achtergrondverlichting op de foto te laten zien én dat de weegschaal en de omgeving goed belicht zijn.

Als je "gewoon" een foto maakt zal het display niet of lastig te zien zijn, die straalt te weinig licht uit (zeker als je met flitsers werkt zoals wij). Wil je het blauwe display licht op de foto zien dan moet je geen omgevingslicht gebruiken (alles verduisteren) en een lange sluitertijd gebruiken (zie foto hierboven met zwarte achtergrond). De foto hieronder is (als het ware) twee keer belicht, één keer zeer lang in het donker en dan zijn de blauwe displays te zien en daarna heel kort met een flits (voor de foto enthousiast: één keer belicht met 1/10 seconde en diafragma op F13 en flits op het laatste gordijn). Door de flitsers zijn de displays op de foto's contrastrijker dan ze in werkelijkheid zijn.

Auto shut-off

Alle modellen schakelen zichzelf uit om batterijen te besparen, als het meetgewicht enige tijd stabiel is (dus je klaar lijkt te zijn met wegen). De meeste modellen na 60 seconde, model 2 na 120 seconden.

Beschermdeksel

Model 1 heeft een geïntegreerde deksel/beschermkap met scharnieren aan de linker zijkant. Dat is op zich best fraai, die raak je nooit kwijt. In de praktijk vinden wij deze vreselijk. Het openklappen van de deksel kan pas als je aan de zijkant op een klein knopje drukt. Dat gaat heel ongemakkelijk en je moet best veel kracht zetten. Zo lastig zelfs dat hij regelmatig haast uit onze handen viel.

Model 2 heeft een beschermkap die zich relatief makkelijk laat verwijderen op basis van een klemsysteem. Model 3 heeft een beschermkap die met enig beleid los te maken is. Aan de onderzijde steekt hij met twee palletjes in de weegschaal en aan de bovenzijde wordt hij met een klein magneetje op zijn plaats gehouden. Deze kap zit behoorlijk goed vast, het er af halen gaat niet heel gemakkelijk maar beter dan model 1. Model 4 is voorzien van een beschermkap die eenvoudig af te nemen is. Model 5 heeft twee beschermkappen, één voor het weegplateau en een voor de gehele weegschaal, beiden zitten er niet geklemd losjes over. Overigens gebruiken wij de beschermkappen in de praktijk vrijwel niet en gebruiken deze ook vrijwel niet als "schaaltje" waarin het te wegen product afgewogen wordt maar gebruiken, meestal, een kartonnetje of stukje aluminiumfolie.

Het gebruik

Zoals eerder vermeld, model 1 heeft een resolutie van 0,1 gram dat is voor de meeste situaties voldoende nauwkeurig. Maar voor het zelfde geld heb je een van de andere modellen (2 t/m 5) en die hebben een resolutie van 0,01 gram (wat onze voorkeur heeft).

Tijdens het wegen ontlopen de modellen 2 t/m 5 elkaar niet veel. De meetsnelheid, dus hoe lang je moet wachten tot het gewicht getoond wordt wijkt nauwelijks van elkaar af. Model 4 heeft heerlijk grote knoppen en dat vinden we prettig in gebruik.

De snelheid waarmee een gewijzigd gewicht getoond wordt nadat een weging is gestabiliseerd is bij de modellen 1, 2, 4 en 5 behoorlijk snel, model 3 is wat trager maar zeer acceptabel.

Over meetnauwkeurigheid

Wellicht heb je geen ervaring/kennis met betrekking tot de nauwkeurigheid van meetinstrumenten, daarom schijven deze introductie om je een "gevoel" te geven over dit onderwerp. Veel mensen denken, bijvoorbeeld bij een temperatuurmeter, dat als deze 21 °C aangeeft, dat het dan ook 21 °C is. Of als een weegschaal 50 gram aangeeft dat het dan ook werkelijk 50 gram op de weegschaal ligt. Dat is een bekend misverstand.

Iedere meting, geen enkele uitgezonderd, die je uitvoert heeft per definitie een afwijking t.o.v. de werkelijkheid. Die meetfout in een optelsom van vele verschillende fouten o.a. van het meetinstrument, de meting en de kalibratie van het meetinstrument.

Door de bank genomen mag je met huis, tuin en keuken instrumenten gelukkig zijn wanneer deze een afwijking hebben van een paar procent. Als een digitale weegschaal 100 gram aangeeft dan zou het best wel eens 98 of 102 gram kunnen zijn en wellicht is de afwijking nog groter.

Voor weegschalen is een afwijking van een paar procent meer dan voldoende, als je brood gaat bakken ligt dat iets genuanceerder. Als je acht gram zout afweegt en maar in werkelijkheid is dit zes of tien gram dan maakt het flink uit. Zo ook met gist. Daarom kan je beter dit soort kleine gewichten op een precisie weegschaal wegen en niet met normale keukenweegschaal met een resolutie van één gram.

Meetmethode

Tests die we hebben uitgevoerd zijn: wegen met onze gekalibreerde gewichten (1, 5, 10, 20, 20, 50 gram); herhaalmeting: wat is het verschil tussen het gewicht van een bepaald object en als we dit object van de weegschaal afnemen en daarna weer er op te plaatsen; herhaalweging met tussentijds een zwaarder object: eerst bijvoorbeeld 5 gram wegen, daarna 50 dan weer 5); delta wegingen: een weging waarbij je eerst een relatief zwaar object weegt, bijvoorbeeld de helft van het meetbereik, daarna plaats je een relatief klein gewicht erbij, bijvoorbeeld 1 of 5 gram en controleer dan het verschil wat natuurlijk die 1 of 5 gram zou moeten zijn maar deze waarde is doorgaans anders dan je het kleine gewicht alleen weegt; herhaalmeting na uit/aan: we voeren een meting uit en herhalen deze direct nadat de weegschaal uit en aan is gezet; als laatste hebben we de invloed gemeten als een gewicht niet precies in het midden maar in een hoek van het weegplateau geplaatst wordt.

Bereik en nauwkeurigheid

Mocht je een weegschaal kopen, denk dan waarvoor je hem gaat gebruiken. Dat is waarschijnlijk voor het afwegen van gist en zout. Dat zijn dus gewichten rond de vijf tot tien gram. De geteste weegschaaltjes worden in verschillende versies aangeboden. Met resoluties van 0,1 of 0,01 gram. Het maximale gewicht varieert ook. Zo kan je van deze weegschaaltjes versies kopen die maximaal 100, 200, 300, 500, 1000, 2000 of 3000 gram kunnen afwegen.

Denk niet, hoe groter het meetbereik hoe beter/makkelijker dit is (500 gram i.p.v. 100 gram). In zijn algemeenheid geldt voor meetinstrumenten, dat hoe groter het verschil wordt tussen hetgeen je wil meten het meetbereik, hoe onnauwkeuriger de meting is (ga dus niet met een weegschaal die maximaal 5000 gram kan wegen een gewicht meten van 5 gram, maar gebruik daar een weegschaal voor die bijvoorbeeld maximaal 50 of 100 gram kan wegen). Een gewicht van tien gram afwegen op een weegschaal die maximaal 50 gram kan afwegen is (in principe) veel nauwkeuriger dan een weegschaal die maximaal 500 gram kan afwegen.

In dit kader adviseren we je dan ook om een weegschaal te zoeken met een maximaal te wegen gewicht van liefst 50, 100 of 200 gram.

Tip

De nauwkeurigheid van een weegschaal kan voorgoed negatief beïnvloed worden door een relatief zwaar object (zwaar t.o.v. het meetbereik) langdurig op het weegplateau te leggen. Als je de weegschaal in een "rommel la" opgeborgen wordt waar spullen op de weegschaal kunnen komen, berg hem dan liefst op met beschermkap over het weegplateau. De weegschaal opbergen in de stand waarin je hem normaal gebruikt en niets er bovenop is het beste. Voor de duidelijkheid: zet niet, tijdens opslag, een object van een paar kilo op het weegplateau van een weegschaal die een bereik heeft van 100 gram.

Oplaadbare batterijen

Wij hebben meer dan 15 jaar ruime ervaring met oplaadbare NiMh batterijen, AAA en AA. Hoewel we ze zeer veel toepasten, er zijn er altijd wel een stuk of twintig tegelijkertijd in omloop, vonden we de zelfontlading een heel vervelende eigenschap. Zelfontlading is dat een batterij vanzelf leegloopt terwijl je haar niet (of nauwelijks actief) gebruikt (denk aan een afstandsbediening). Die zelfontlading is heel sterk bij NiMh batterijen, binnen twee maanden blijft er nog maar 50% of zo van de oorspronkelijke energie over.

Totdat we de Eneloop oplaadbare batterijen ontdekten (de witte versie, niet de zwarte). Wat een verademing. Ze zijn niet duurder (4 voor nog geen tientje), maar hun zelfontlading is enorm laag. Na een jaar in de la is nog 95% energie beschikbaar. Ideaal voor apparaten die relatief weinig energie vragen, zoals weegschalen, deurbellen, afstandbedieningen e.d., omdat ze dan na maanden gewoon nog werken terwijl de normale NiMh batterijen dan al leeggelopen zijn door de zelfontlading.

Het enige waar NiMh batterijen niet tegen kunnen (kapot gaan), ook de Eneloop versie niet, is te ver ontladen. Laat (deze) oplaadbare batterijen niet in een apparaat zitten tot ze "op zijn ", dan zijn ze veel te ver ontladen en dat beperkt hun levensduur dramatisch negatief. Zorg dus dat ze opgeladen worden ruim voordat ze haast op zijn en je kan er jaren en jaren mee doen. Een speciale oplader hebben de Eneloops niet nodig, een gewone NiMh oplader voldoet.