milling

milling (Engels)
malen (Nederlands)

Malen is het, door uitoefenen van grote mechanische krachten, verpulveren van graan tot meel.

Gerelateerd: graanmolen, graan (NL)

Malen is het, door uitoefenen van grote mechanische krachten, verpulveren van graan tot meel. De woorden malen en meel hebben niet voor niets etymologisch dezelfde oorsprong.

Het verpulveren, dan wel malen van graan kan op verschillende manieren plaatsvinden. Circa 3000 voor onze jaartelling werd een napjessteen gebruikt, een grote steen met een lichte uitholling waar de graankorrels in gelegd werden en waar met een relatief kleine steen over de graankorrels gewreven werd waardoor deze langzaam verpulverd werden.

kweern
kweern

Later is de kweern ontstaan, twee cirkelvormige stenen die op elkaar rusten waarbij de bovenste steen met de hand rondgedraaid wordt terwijl de onderste stationair blijft liggen en tussen de stenen het graan gemalen wordt.

Vanuit de kweern is het een kleine stap geweest om veel grotere molenstenen (van wel 1000 kg) te gebruiken om op relatief grote schaal graan te malen. Die molenstenen werden aangedreven door dieren, de rosmolen, of door de mens, de tredmolen.

Weer later is men wind en waterkracht gaan gebruiken voor de aandrijving van de molensteen. Door de enorme groei van de bevolking was er een groeiende vraag naar meel en we zouden in de Lage Landen een onvoorstelbare hoeveelheid windaangedreven graanmolens moeten hebben om te voorzien in de enorme behoefte aan meel. De industriële revolutie heeft hiervoor oplossingen gebracht. Eerst met stoommachines, daarna met verbrandingsmotoren en later elektromotoren kwam, mede door beschikbaarheid van fossiele brandstoffen, een enorme hoeveelheid energie beschikbaar die benodigd was voor het malen van zoveel graan. Daarnaast waren we met deze motoren niet meer afhankelijk van de beschikbaarheid van wind en kon de levering van meel gegarandeerd worden.

handgraanmolen
handgraanmolen

Een graanmolen die met molenstenen werkt wordt een vlakmaalderij genoemd. In de 19e eeuw is een nieuw type graanmolen uitgevonden die werkt niet met ronddraaiende stenen maar met zware metalen langwerpige cilinders, zogenaamde walsen. De afstand van de cilinders wordt zo ingesteld dat de graankorrels er net niet door heen kunnen en zo het graan verpulveren. Omdat één wals niet in staat is om van graan fijn gemalen meel te maken worden er meerdere walsen na elkaar gebruikt waarbij de afstand tussen de cilinders steeds kleiner wordt en het maalsel steeds fijner. Een maalderij die met walsen werkt wordt hoogmaalderij genoemd.

Enthousiaste thuisbakkers malen het graan zelf en gebruiken daarvoor een handgraanmolen of elektrische graanmolen.

Bakkersglossarium

In het bakkersglossarium zijn nog veel meer bakkerstermen te vinden, van "acerola kersconcentraat" tot "zuurteregelaar".

Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie

populair

home­ >glossarium

laatste toevoegingen