maatbeker

een kunststof maatbeker
een kunststof maatbeker

Een maatbeker is een beker, meestal transparant uitgevoerd, waarbij op de zijkant horizontale strepen zijn aangebracht die bijvoorbeeld de hoeveelheid water aangeven als het water tot deze maatstreep staat. Het wordt als "maat" gebruikt, om iets te meten, meestal een vloeistof.

Duits: messbecher
Frans: verre doseur
Engels: measuring cup, measuring jug

Synoniem: maatkan, maatglas (NL)
Gerelateerd: veelgebruikte inhoudsmaten, veelgebruikte volumeaanduidingen, veelgebruikte gewichtsaanduidingen (NL)

Een maatbeker is een ouderwets keukengereedschap waarmee vloeistoffen zoals water en melk gemeten werden. Soms bevat een maatbeker ook maatstrepen voor sommige vaste stoffen zoals suiker, zout en bloem.

Een maatbeker wordt door de meeste thuisbakkers en koks incorrect gebruikt (zonder dat ze dit weten) en is, mede daarom, een onnauwkeurig meetinstrument. Ten eerste moet, om de meetfout te beperken, een maatbeker gebruikt worden die in verhouding staat tot de te meten hoeveelheid, waarbij de te meten hoeveelheid zich tussen de 50% en 100% van de maximale te meten hoeveelheid bevindt. Met een maatbeker van 1000 ml moet je dus geen 30 ml meten maar een maatbeker van bijvoorbeeld 50 ml gebruiken. Daarnaast moet, ter voorkoming van een parallax meetfout, tijdens het aflezen met maar één oog afgelezen worden én moet dit oog zich op de hoogte bevinden van het vulniveau in de maatbeker. Daarnaast moet ook nog eens rekening gehouden worden met de capillaire werking van vloeistoffen, waarbij de vloeistof op de plaats waar deze in contact staat met de wand van de maatbeker "omhoog kruipt". Bij vloeistoffen moet dus niet het bovenste niveau gebruikt worden maar het niveau van de oppervlakte in het midden van de vloeistof en moet dus de vloeistof die zich aan de rand bevindt genegeerd worden.

Voor het afmeten van vaste stoffen zoals suiker, zout, bloem of meel zijn maatbekers helemaal ondingen en niet geschikt. Zout dat in de supermarkt aangeboden wordt heeft per leverancier verschillende afmetingen van de zoutkorrels (fijn of wat grover) en hebben per volume-eenheid daardoor een totaal ander gewicht. Zo ook met meel en bloem, wanneer dit samengedrukt zit in een pak of juist gezeefd is en dus "luchtig" is, zal het gewicht per volume-eenheid verschillende gewichten hebben.

Doordat digitale keukenweegschalen eenvoudig in gebruik zijn én relatief goedkoop, zullen de meeste thuisbakkers of koks geen maatbeker meer gebruiken.

Wij, en niet alleen wij, adviseren om nooit meer gebruik te maken van een maatbeker maar alles af te wegen met een digitale weegschaal. Niet alleen gaat dit makkelijker, sneller maar vooral veel nauwkeuriger. Met een digitale weegschaal kunnen niet alleen vaste stoffen zoals meel en bloem worden gewogen, maar ook vloeistoffen zoals water en melk. De meeste recepten vermelden tegenwoordig geen inhoudsmaat zoals cc, dl, cl of liter, maar drukt met dit uit in gram. Voor water en melk (en vrijwel alle andere vloeistoffen die in de keuken gebruikt worden) geldt dat 1 ml gelijk is aan 1 gram (we realiseren dat melk niet exact 1 gram per milliliter weegt, maar het verschil is een aanvaardbaar verschil).

Mocht je nog maatbekers gebruiken: geef ze aan het museum en gebruik vanaf nu alleen nog maar een digitale weegschaal. Niet alleen voor meel, bloem en boter maar ook voor water en melk.

Voor het wegen van hele kleine hoeveelheden zoals zout en gist, waarbij gewichten van bijvoorbeeld 5 of 10 gram gebruikelijk zijn, adviseren wij om een precisieweegschaal te gebruiken. Een normale digitale keukenweegschaal is voor gewichten tot 5 gram onbruikbaar en veel te onnauwkeurig (afwijkingen van 20% of meer). Voor de gewichten van 5 tot 10 gram is deze iets nauwkeuriger (afwijkingen van 10% of meer) maar eigenlijk nog niet nauwkeurig genoeg. Vandaar het advies om kleine gewichten met een precisieweegschaal te wegen. Deze kan je tegenwoordig al voor rond de vijftien euro kopen en levert je veel bak- en kookplezier op.

Bakkersglossarium

In het bakkersglossarium zijn nog veel meer bakkerstermen te vinden, van "acerola kersconcentraat" tot "zuurteregelaar".

Foutje of aanvulling? Stuur ons een reactie

populair

home­ >glossarium

laatste toevoegingen